Het is maandagochtend 9:15. Terwijl iedereen zich spoedt naar werk of kantoor, arriveer ik bij de locatie waar schematherapie gepland staat: een onopvallend kantorencomplex in een lelijk winkelcentrum in Amsterdam-Noord. Als je je ogen dichtdoet en je luistert naar het geluid van de meeuwen, dan is het net Zandvoort aan Zee.
Ongeveer 10 mensen komen daar elke maandag samen in een soort vergaderzaal. De stoelen staan in een ovaal. Links en rechts zit een psychotherapeut. Daartussendoor zitten mensen van allerlei pluimage. De leeftijd varieert van 20 tot 40 jaar. En iedereen zit daar omdat hun jeugd een bron van trauma en verdriet was. Iemand in mijn omgeving zei ooit denigrerend: ‘Iedereen heeft recht op een slechte jeugd.’ Dat zal wel waar wezen. Alleen is het zo dat het temperament van deze mensen ervoor heeft gezorgd dat het trauma hen gevormd heeft? Het zegt niks over doorzettingsvermogen of kracht. Overlevingsmechanismes zijn onderdeel van hun persoon geworden.
In mijn familie was het vroeger eng. Je kon altijd de kous op de kop krijgen van iemand. Die iemand kon een broer, zus of ouder zijn, je wist nooit van tevoren of het van links of rechts zou komen. Soms kwam het van verschillende kanten tegelijk. Of mijn vader had een slechte bui en sloeg mijn zussen het huis door. Als ik dan eens tussenbeide kwam, sloeg hij mij tegen de grond. Ik was altijd op mijn hoede.
De eerste sessie heb ik met iedereen gedeeld dat ik bang ben in een groep. Voor mij is dat heel gek om te zeggen. Al mijn vrienden weten dat ik voor de duvel nog niet bang ben. Ik poeier een overvaller af, geen enkel probleem. Een buurman die me bij geluidsoverlast met de dood bedreigt plaag ik graag: ‘Wat ga je met mijn lijk doen, gooi je het in de gracht of breng je het naar de vuilstort?’ Maar praten met mensen en mijn hart openen voor anderen, dat vind ik toch een stuk lastiger.
Een vriend van mij ziet mijn vermijdingsdrang als een verslaving. Hij zegt: ’Om in contact te komen met mijn gevoel, moet ik stoppen met drinken. Jij drinkt niet dus jij moet gewoon contact maken met je gevoel.’ Zo is het wel een beetje. Helaas is dat makkelijker gezegd dan gedaan.
Ned Broiler
Meer weten over schematherapie?