Zo’n 19 jaar geleden maakte ik de moeilijkste beslissing uit mijn leven. Ik liet me opnemen in een kliniek voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Ik was 18, had net mijn vwo-diploma behaald en zag het leven niet meer zitten.
Terwijl mijn klasgenoten genoten van een extra lange zomervakantie, zat ik in de laatste fase van de acute deeltijdbehandeling in Ermelo. De psychiater daar stelde zonder twijfel de diagnose ‘borderline’ vast. Hoewel ik niet graag gelabeld word, was ik blij. Eindelijk was daar het bewijs dat ik geen aansteller was, maar dat mijn vele klachten toegeschreven werden aan een persoonlijkheidsstoornis. Puzzelstukjes vielen hierdoor op hun plek; de hevige depressies, het destructieve gedrag, de extreme boosheid, de vele stemmingswisselingen en het constante gevoel van leegte waren allemaal symptomen.
Ik was een goede leerling en haalde vaak hoge cijfers op school. Daar haalde ik erkenning uit. Mijn perfectionisme en angst om te falen zaten me echter altijd in de weg. Daarom leerde ik veel en besteedde veel tijd aan mijn huiswerk. Ik doorliep de havo succesvol en besloot door te stromen naar 5 vwo. Het ging toen al een tijdje niet lekker met mij. Het omslagpunt vormde mijn laatste schooljaar. Ik kon mijn façade niet langer meer ophouden, raakte de weg kwijt en mijn wekelijkse gesprekken met de zelfstandige therapeute waren niet meer afdoende. Zo kwam ik via de huisarts in de wereld van de geestelijke hulpverlening. De crisisdienst werd mijn uitvalsbasis en ik kreeg Prozac en andere medicijnen voorgeschreven. Er werden uitgebreide psychische onderzoeken gedaan, terwijl ik mijn toevlucht zocht in automutilatie.
Ik heb op school in die tijd veel lessen gemist, maar met behulp van een aantal toegewijde leraren die zich over mij ontfermden, kon ik toch deelnemen aan de examens. De avond voor de uitslag of ik wel of niet geslaagd was, liep ik overstuur weg en het kostte mijn ouders alle moeite om me weer naar huis te laten terugkeren. De volgende dag kreeg ik te horen dat ik geslaagd was, maar echt blij was ik niet. In een waas sloot ik mijn middelbare schoolperiode af om vervolgens in Ermelo de acute deeltijdbehandeling te volgen. De behoefte om uit het leven te stappen groeide met de dag. Terwijl ze bij de crisisdienst ruim de tijd namen en in de vakantieperiode onderbezet waren, duurde het veel te lang voordat er over werd gegaan tot een actief behandelplan. Wilde ik mijn leven redden, moest ik zelf ingrijpen.
Als de dagen zich somber voortslepen en elke ademhaling een last is, kun je niet verder. Ondanks al mijn klachten realiseerde ik me dat het nu erop of eronder was. Ik moest een keuze maken. Gelukkig had ik van de crisisdienst namen van klinieken gekregen, die een optie zouden kunnen zijn voor in de toekomst. Ik besloot zelf contact te leggen met een kliniek in Amersfoort, gespecialiseerd in persoonlijkheidsstoornissen. Wonderlijk genoeg had ik meteen beet. Ik kon mezelf aanmelden. Als ik via de crisisdienst of de huisarts een verwijzing regelde zou de intake snel opgestart kunnen worden.
Mijn vrijwillige opname in de kliniek heeft mijn leven gered. Ik heb dertien maanden keihard gevochten en ben er als een ander mens uitgekomen. Steviger, en met een nieuwe basis. Natuurlijk waren er na mijn opname nog genoeg hordes te nemen, maar de belangrijkste stap was gezet: Ik wilde leven! En hoewel ik me nog regelmatig verschrikkelijk rot kan voelen, heb ik nooit meer zo diep gezeten als in die bewuste zomer van 2001.
Leren leven met een persoonlijkheidsstoornis is een enorme uitdaging. Er bestaat geen pilletje of ander wondermiddel dat de stoornis tenietdoet. Jarenlange therapie in combinatie met medicatie is voor mij en veel lotgenoten de te bewandelen weg naar beterschap. En dan nog. Uiteindelijk moet je er zelf iets van maken en je leven zo inrichten dat je het minst gehinderd wordt. Voor mij betekende dat een lange zoektocht. Toch bekruipt me de laatste tijd het gevoel dat het de goede kant op gaat. Ik merk het vooral aan de rust in mijn hoofd. Een zalig gevoel, trouwens. Ik ben ervan overtuigd dat ik er wel kom. Ik geef niet op.
Anika Rooke
Deze column is eerder verschenen in het tijdschrift Mijn Geheim (www.mijngeheim.nl)